سرنوشت غم‌انگیز یک اثر هنری بعد از مرگ هنرمند | بیش از ۱۰ سال پیش اثر نقش برجسته زنده‌یاد مسعود عربشاهی از روی دیوار پارک طالقاتی تخریب و سپس ناپدید شد؛ پرونده‌ای که هیچ‌گاه سرنوشت آن مشخص نشد و تکه‌های این اثر که از نظر هنری و مالی دارای ارزش بالایی بود نیز دیگر یافت نشد.

سرنوشت غم‌انگیز یک اثر هنری بعد از مرگ هنرمند | به گزارش آتلیه اثرهنری به نقل از ایسنا بهار سال ۸۵ نقش برجسته‌های دیواری زنده‌یاد مسعود عربشاهی از دیوارهایی پارک طالقانی در بزرگراه حقانی تهران جدا شدند. این نقش برجسته را عربشاهی به سفارش شهرداری منطقه‌ ۳ تهران با تلاشی هفت‌ماهه‏، برگرفته از هنر بنیادین ایران طراحی و اجرا کرده بود.

این در حالی است که بعد از گذشت مدت زمانی از نصب، بخش‌های زیادی از این اثر از دیوار جدا و مفقود شدند. عربشاهی آن زمان در گفت‌وگویی با خبرنگار ایسنا گفته بود که نمی‌داند چه‌ کسی و به چه‌ دلیلی این اثر را تخریب کرده است و ترجیح می‌دهد در این زمینه سکوت کند.

سازمان زیباسازی شهر تهران نیز در نخستین پیگیری‌ها ابراز بی‌اطلاعی و پس از بررسی‌ها اعلام کرد که جدا شدن نقش برجسته‌های زنده‌یاد عربشاهی از دیوارهای شهر، در نتیجه‌ سرقت بوده و این آثار به هر شکل و در هر جایی عرضه شوند، مسروقه به‌ حساب می‌آیند. این درحالی است که مدتی بعد به نقل از شهردار وقت منطقه ۳ تهران اعلام شد که تکه‌های نقش برجسته‌ مسعود عربشاهی به دلیل احتمال ریزش از سوی سازمان مهندسی و عمران شهر تهران جمع‌آوری شده است.

حالا نیز با وجود گذشت بیش از ۱۰ سال از این جریان و درگذشت مسعود عربشاهی، هنوز سرنوشت این اثر مشخص نیست.

حامد مقدم، از نزدیکان و دستیار زنده‌یاد مسعود عربشاهی درباره‌ی سرگذشت و سرنوشت اثر برجسته این هنرمند مرحوم به ایسنا می‌گوید: در دوره‌ای که آقای کرباسچی شهردار تهران بود، با آقای عربشاهی قراردادی بسته شد که ایشان نقش برجسته‌ای را روی دیوار پارک طالقانی در بزرگراه حقانی کار کنند. آقای عربشاهی هم به‌سختی این پروژه را به پایان رساند؛ چراکه پروژه‌ سنگینی بود و باید از ابزار خاصی برای نگه داشتن بتن روی دیوار استفاده می‌شد.

بعد از مدتی بخشی از این طرح‌ها به مرور جدا شدند و در نهایت طی یک شب همه اثر را جمع کردند و بردند. اولین کسی که این موضوع را به آقای عربشاهی اطلاع داده بود، آقای عطا امیدوار (عکاس و معمار) بود که به آقای عربشاهی گفته بود دارند طرح شما را تخریب می‌کنند، چراکه از پشت اثر مقدار زیادی آب رد می‌شود؛ آقای عربشاهی هم گفته بودند آن کاری که من ساخته‌ام به همین راحتی تخریب نمی‌شود، مگر آنکه بخواهند آن را تخریب کنند.

مقدم با بیان اینکه «اثر نقش برجسته زنده‌یاد عربشاهی دارای ارزش زیادی بود»، خاطرنشان می‌کند: آن زمان برخی می‌گفتند که این طرح‌ها را به صورت تکه تکه جدا کرده‌اند که یا از کشور خارج کنند یا اینکه به کلکسیونرها بفروشند. به هر حال برداشتن و جمع‌آوری آن اثر کار ساده‌ای نبود. زمان اجرای پروژه تیم عظیمی آنجا کار می‌کردند و یک تیم قوی همانند تیم ساختمان‌سازی در اختیار آقای عربشاهی قرار داشت و طبیعتا برداشته شدن آن هم نمی‌تواند کار فردی بوده باشد و باید سازمان یا نهادی از این اقدام پشتیبانی می‌کرده است. 

او همچنین بیان می‌کند:‌ برخی آن زمان عنوان کردند که این کار ممکن است از سوی شهرداری انجام گرفته شده باشد. شاید این اثر برای مدیران وقت قابل درک نبوده است. چون در دوره قبل (کرباسچی) به ایشان اعتماد داشتند و در دوره بعدی مدیریت شهرداری (احمدی‌نژاد) اثر از روی دیوار برداشته شده بود. البته آن زمان عنوان کردند که چون بخشی از کار تخریب شده، مجبور شده‌اند باقی آن را نیز بردارند. این در حالی است که با توجه به تحصیلات آقای عربشاهی که معماری و شهرسازی بوده است، برای اجرای این پروژه تحقیقات زیادی درباره بستر و تجهیزات کار انجام شده بود تا این تابلوی حجمی به خوبی روی دیوار نگه داشته شود.

مقدم در پاسخ به این پرسش که آیا این موضوع به صورت رسمی از سوی آقای عربشاهی پیگیری شد؟، توضیح می‌دهد: از سمت آقای عربشاهی پیگیری نشد، چون اهل شکایت نبودند؛ البته که از وقوع این دست از اتفاقات دلخور می‌شدند. حتی در جریان دیگری در زمان بازسازی مجلس، با برخی از کارهای ایشان برای کارگران سقف زده بودند. آقای عربشاهی از این جریان‌ها ناراحت بودند، نه اهل مصاحبه بودند و نه شکایت کردن. 

او یادآور می‌شود: حدود دو سال پیش نیز از سوی سازمان زیباسازی شهرداری با آقای عربشاهی تماس گرفتند و گفتند که می‌خواهند این دیوار را احیا کنند و یادآور شدند که تکه‌هایی از اثر قبلی نیز در انبار شهرداری موجود است و وقتی که تا مذاکره پیش رفتیم متوجه شدیم که چیز خاصی باقی‌ نماده است و در واقع می‌خواستند که آقای عربشاهی دوباره پروژه‌ای را در این نقطه اجرا کنند که آقای عربشاهی قبول نکردند؛ چراکه نه از نظر فیریکی دیگر امکان انجام چنین کاری را داشتند و هم اینکه گفتند من یک کاری را انجام و تحویل دادم و شما آن را حفظ نکردید و دیگر نمی‌توانم آن را انجام دهم. 

بازدیدها: 18